Νιφάδες χιονιού και ύπαρξη στηλών μεθaνίου εντόπισαν τα εξερευνητικά οχήματα της ΝΑSΑ
Από την εφημερίδα The Guardian, δια μέσου της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (28/01/2009)
Ψηλά στον ουρανό του Aρη χιονίζει πολύ απαλά αυτήν τη στιγμή. Το χιόνι, όμως, δεν στρώνεται στη βραχώδη επιφάνεια του πλανήτη, αλλά εξατμίζεται στην αραιή ατμόσφαιρα, πολύ πριν φθάσει στο έδαφος.
Οι πρώτες νιφάδες χιονιού, σε έναν πλανήτη που θεωρούσαμε μέχρι πρότινος άνυδρο, εντοπίστηκαν μόλις πριν από μερικούς μήνες. Εξερευνητικό όχημα της ΝΑSΑ, που μελετούσε με συσκευή λέιζερ τον ουρανό από τον βόρειο πόλο του Αρη, παρατήρησε τα γνώριμα σημάδια της χιονόπτωσης. Το όχημα, με κωδική ονομασία «Φοίνιξ», μετέδωσε την είδηση χάρη σε ραδιοπομπό, το σήμα του οποίου ελήφθη από δορυφορικό διαστημικό όχημα, προτού φθάσει στη Γη. Το φαινόμενο δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ άλλοτε.
Πλήθος απαντήσεων
Η είδηση για τη χιονόπτωση στον Αρη δεν είναι παρά ένα μικρό τμήμα από τις συναρπαστικές επιστημονικές παρατηρήσεις που έχουν εξασφαλίσει από τον Αρη τα διαστημικά οχήματα που έχουν προσεδαφιστεί σε αυτόν ή ίπτανται σε τροχιά πάνω από την ατμόσφαιρά του. Το σύνολο των στοιχείων αυτών έχει επιτρέψει την ακριβή χαρτογράφηση της επιφάνειας του Κόκκινου Πλανήτη, την προσεκτική μελέτη πετρωμάτων, τη χημική ανάλυση της ατμόσφαιρας και το σκάψιμο του εδάφους.
Ο πλανήτης υποχρεώνει τον άνθρωπο να αναθεωρήσει ριζικά τις αντιλήψεις του για τις γήινες κλίμακες. Αν και ο Αρης έχει μέγεθος μισό από εκείνο της Γης, διαθέτει το υψηλότερο όρος του ηλιακού συστήματος, με κορυφή στα 25.700 μέτρα. Λίγα χιλιόμετρα νότια από τον ισημερινό του πλανήτη βρίσκεται βαθύ γεωλογικό ρήγμα -φαράγγι- βάθους δέκα χιλιομέτρων και μήκους 4.000 χιλιομέτρων.
Αν και η ανθρώπινη φιλοδοξία θα ήθελε αστροναύτες να σκαρφαλώνουν το «όρος Μονς» και να καταδύονται στο φαράγγι «Κοιλάδα των Ναυτικών» (Valles Marineris), μοναδικές επιστημονικές παρατηρήσεις επιτυγχάνονται χάρη στα δύο μικρά εξερευνητικά οχήματα της ΝΑSΑ: το Σπίριτ και το Οπορτιούνιτι. Στις αρχές του μήνα, η ΝΑSΑ γιόρτασε τα πέντε χρόνια από την προσεδάφιση των δύο εξερευνητικών οχημάτων, που αν και ήταν σχεδιασμένα για να επιζήσουν μόλις 90 ημέρες στις σκληρές συνθήκες της επιφάνειας του πλανήτη, συνεχίζουν να στέλνουν επιστημονικά στοιχεία πίσω στη Γη, εκπλήσσοντας τους δημιουργούς τους.
«Λίμνες να εξατμίζονται»
Το Σπίριτ εξερεύνησε έναν κόσμο που δεν θα μπορούσε να φανταστεί κανείς, ούτε καν ο διάσημος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Τζ. Μπάλαρντ. Το όχημα προσεδαφίσθηκε σε μικρή απόσταση από τους Λόφους Κολούμπια, σε περιοχή που ονομάστηκε «Τέρμα». Πρόκειται για οροπέδιο πλάτους 80 μέτρων, περικυκλωμένο με αποθέματα οπαλίνας. «Αν είχαμε φθάσει εδώ πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, θα βλέπαμε εκρήξεις, ηφαιστειακή δραστηριότητα και ρηχές λίμνες νερού να εξατμίζονται στην αρειανή ατμόσφαιρα», λέει ο Ρέι Αρβιντσον, επιστημονικός συνεργάτης της ομάδας του διαστημικού οχήματος Σπίριτ.
Στην άλλη πλευρά του πλανήτη, το εξερευνητικό όχημα Οπορτιούνιτι βιώνει τη δική του αρειανή περιπέτεια, περιπλανώμενο στην περιοχή της «Μεσημβρινής Πεδιάδας» (Meridianis Planum), αναλύοντας βράχους και μεταδίδοντας εντυπωσιακές εικόνες πίσω στη Γη. Από τα στοιχεία αυτά, η επιστημονική ομάδα του εργαστηρίου της Πασαντίνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Οπορτιούνιτι πέρασε πάνω σε ιζηματώδη πετρώματα, που σχηματίστηκαν στον πυθμένα αρχέγονων λιμνών.
Την περασμένη εβδομάδα, οι ενδείξεις για ύπαρξη ζωής στον Αρη ενισχύθηκαν εκ νέου, μετά την ανακοίνωση επιστημόνων της ΝΑSΑ για την ύπαρξη γιγάντιων στηλών μεθανίου, που πηγάζουν από το υπέδαφος, κοντά στον βόρειο πόλο του Αρη.
