Από την εφημερίδα: Η Καθημερινή (Reuters)
Τις σημαντικές επιστημονικές αμφιβολίες που εγείρονται σχετικά με την πρόταση να αλλάξει ο άνθρωπος τη σύσταση των ωκεανών με στόχο την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, επισημαίνει έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα στην Αυστραλία. Η έκθεση τονίζει ότι τα πειράματα που γίνονται σε μικρή κλίμακα δεν μπορούν να υπολογίσουν τις συνέπειες για τη βιόσφαιρα σε περίπτωση που τα προγράμματα αυτά τεθούν σε πλατιά εφαρμογή.
Τα προγράμματα αφορούν την προσθήκη σιδήρου ή άλλων θρεπτικών ουσιών στους ωκεανούς, ώστε να πολλαπλασιαστεί το φυτοπλαγκτόν. Το φυτοπλαγκτόν απορροφά διοξείδιο του άνθρακα στη διάρκεια της ζωής του και το παρασύρει στον βυθό του ωκεανού μετά τον θάνατό του. Τα μέχρι τώρα πειράματα από δύο εταιρείες, μια αμερικανική και μια αυστραλιανή, ήταν επικεντρωμένα στο να αποδειχθεί αν και κατά πόσον η προσθήκη θρεπτικών συστατικών στους ωκεανούς πραγματικά αυξάνει την απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα. Δεν έγινε καμία μελέτη για το ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες της παρέμβασης αυτής σε μαζική κλίμακα και σε μεγάλο χρονικό διάστημα – όπως θα απαιτηθεί αν το σύστημα εφαρμοστεί στην πράξη.
«Δεν νομίζω ότι η επιστημονική κοινότητα έχει καθίσει να κάνει λίστα των πραγμάτων που πρέπει να τσεκάρουμε προτού πιστοποιήσουμε ότι ο κίνδυνος είναι μικρός», δήλωσε ο επικεφαλής του προγράμματος ελέγχου για το διοξείδιο του άνθρακα στους ωκεανούς, Τομ Τραλ. Ο Τραλ, ένας από τους συγγραφείς της έκθεσης που συνιστά προσοχή, εργάζεται στο Κέντρο Ερευνας για το Ανταρκτικό Κλίμα και τα Οικοσυστήματα (ACE CRC) στο Χόμπαρτ της Τασμανίας.
Φόβοι επιστημόνων
Μερικοί επιστήμονες φοβούνται πως η μεγάλης κλίμακας παρέμβαση μπορεί να τροποποιήσει τα οικοσυστήματα των ωκεανών, να τους καταστήσει πιο όξινους ή να μειώσει τα επίπεδα οξυγόνου, ακόμη και να προκαλέσει την απελευθέρωση οξειδίου του αζώτου, ενός άλλου ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου.
«Το λίπασμα στους ωκεανούς μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη δομή του θαλάσσιου οικοσυστήματος και στη βιοποικιλότητα και μπορεί να έχει άλλα ανεπιθύμητα αποτελέσματα», αναφέρει η έκθεση του ACE CRC. «Ενώ τα πειράματα έχουν δείξει ότι η περιορισμένη προσθήκη σιδήρου ενισχύει την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτόν και προσωρινά αυξάνει την απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, δεν είναι σίγουρο αν οδηγεί στο να αποθηκεύεται μακροπρόθεσμα περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στα βάθη των ωκεανών.
Αν η μέθοδος αποδειχθεί επιτυχής, οι εταιρείες που την προωθούν θα μπορέσουν να πωλήσουν στη συνέχεια δικαιώματα ρύπων αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σε εταιρείες που συνεχίζουν να ρυπαίνουν σε άλλα σημεία της γης. Σύμφωνα με τους μηχανισμούς αγοραπωλησίας ρύπων που ισχύουν στην Ε.Ε. και αλλού, αν κάποιο πρόγραμμα σε οποιοδήποτε σημείο της γης απορροφά κάποια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, οι ρυπογόνες βιομηχανίες μπορούν να αγοράσουν δικαιώματα ρύπανσης.
Πάντως, οι εμπνευστές της συγκεκριμένης μεθόδου δεν είναι βέβαιοι για τα αποτελέσματά της και ζητούν περισσότερα πειράματα. «Πιστεύουμε ότι τα πειράματα σε μεγαλύτερη κλίμακα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε αν ο άνθρωπος μπορεί να αυξήσει το ποσοστό διοξειδίου του άνθρακα που φυλάσσεται στα βάθη των ωκεανών», δήλωσε ο Νταν Γουέιλι, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Climos, που εδρεύει στην Καλιφόρνια. Ο Γουέιλι δήλωσε ότι στα επόμενα πειράματα στον Νότιο Παγωμένο Ωκεανό θα διασκορπιστούν θρεπτικά συστατικά σε ακτίνα 100 έως 200 χιλιομέτρων.
Οι επικριτές της μεθόδου υποστηρίζουν ότι η ανθρώπινη παρέμβαση έχει ήδη προξενήσει αρκετές βλάβες στο περιβάλλον και δεν θα πρέπει να προωθεί μαζικές αλλαγές σε οικοσυστήματα προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες ενός προβλήματος που ο ίδιος ο άνθρωπος δημιούργησε. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν αποδειχθεί ότι η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, οι δυνατότητες απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα είναι περιορισμένες. «Τα σιδηρούχα λιπάσματα στους ωκεανούς δεν είναι πανάκεια» λέει ο Γουέιλι, «πρέπει να βρεθεί τρόπος, οι μεγαλύτεροι ρυπαντές να περιορίσουν τις εκπομπές ρύπων το ταχύτερο».
